eerste pagina einde pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina

Suikerziekte

Bij suikerziekte moet steeds een bepaald dieet gevolgd worden. Zonder dit dieet helpt geen enkel middel.
Het is altijd geraden, zich door een kundig geneesheer te doen onderzoeken en door dezen het dieet te doen voorschrijven.
Suiker en varkensvleesch zijn verboden.

recept:1183 Suikerziekte

gebruikt simplex:
Katjang kedele Glycine max (L.) Merr.

Het gebruik van zure en scherpe spijzen is verkeerd. Zoo weinig mogelijk rijst eten en kedele als hoofdvoedsel gebruiken.
Grahambrood, dat speciaal voor lijders aan suikerziekte wordt gemaakt, is veel beter dan gewoon brood. Als het niet te bekomen is, kan men van kedelemeel zelf een goed soort brood bakken, waarvoor verwezen wordt naar het recept in het Aanhangsel.

recept:1184 Suikerziekte

gebruikte simplicia:
Aren,arenpalm, suikerpalm
Legen suiker water uit van "suikerpalmen"

De legen van den arenpalm is uitstekend voor lijders aan suiker ziekte.

recept:1185 Suikerziekte

gebruikt simplex:
Djamblang Syzigium cumini (L.) Skeels

Doewet is een beproefd medicijn tegen deze kwaal. Zoowel de bladeren, de bloemen als de vruchten en de zaden zijn dienstig.
De bladeren en de bloemen kunnen ook gedroogd gebruikt en in vooraad gehouden worden.
Van de vruchten moet men niet te veel eten, omdat ze het urineeren bemoeilijken.
Zeven tot vijftien zaden stuk gestooten (niet alte fijn), worden in twee splitglazen water afgekookt en dit aftreksel in den loop van den dag ingenomen.
Soms worden de zaden ook als koffie gebrand en dan in kokend water afgetrokken. Dit is echter niet aan te bevelen,
Zoo ingenomen werkt het middel stoppend en vele patiënten krijgen er koorts van.

recept:1186 Suikerziekte

gebruikt simplex:
Bidara oepas Merremia mammosa (Lour.) Hall.f.

Widara oepas is ook een bekend geneesmiddel tegen deze ziekte. Men raspt circa 100 gram van den verschen knol. perst het raspsel uit en drinkt het vocht dagelijks op de nuchtere maag. Is de knol oud en verdroogd, dan stampt men het raspsel eerst met wat warm water. Meer dan een portglas vol is daarvoor niet noodig. De ampas wordt gebruikt, om er compressen mede te maken op de ledematen.
Vele lijders, namelijk zij, die ook andere kwalen hebben, zullen bij dit middel geen baat vinden. Zij, die lijdende geweest zijn aan venerische kwalen en vrouwen, wier onderbuikorganen en nieren zijn aangedaan, kunnen door widara oepas niet genezen worden.

recept:1187 Suikerziekte

gebruikte simplicia:
Remoedjoeng,remoekdjoeng,koemis koetjing Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.
Sambilata Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees.

Een en twintig sambiloto blaadjes worden met even zooveel blaadjes koemis koetjing in twee splitglazen water opgezet en tot op de helft verkookt. Dit afkooksel wordt in den loop van den dag in twee keeren ingenomen.

recept:1188 Suikerziekte

gebruikt simplex:
Poele Alstonia scholaris (L.) R.Br.

Een theelepeltje goed fijngestampte poelebast wordt met een kopie water opgezet en tot op de helft verkookt en dit aftreksel dagelijks ingenomen.
De kwaal geneest er niet onmiddellijk door, maar opgezette beenen zullen spoedig slinken en na twee maanden geregeld gebruik zal het suikergehatte van de urine belangrijk lager zijn.
Men dient dit middel een jaar lang te gebruiken.
Het is moeilijk te zeggen, welk middel voor een bepaalden patiënt het beste zal zijn. Dit hangt geheel van het gestel van den zieke af, terwijl tevens van groot gewicht is, of de kwaal reeds verouderd is en of de patiënt er al meer tegen gekuurd heeft.

Syphilis

recept:1189 Syphilis

gebruikt simplex:
Gagan Centella asiatica (L.) Urb.

Een goed middel tegen lichaamsgiften in het algemeen en tegen syphilis in het bijzonder is een aftreksel van daoen gagan.

recept:1190 Syphilis

gebruikt simplex:
Gadoeng Dioscorea hispida Dennst.

Gadoeng is een beproefd middel tegen deze ziekte. De inlandsche gadoeng moet echter eerst bereid worden, waarvoor naar het Aanhangsel van dit boek wordt verwezen.
De lijders moeten tijdens de kuur vegetarisch dieet volgen.
Gadoeng mag niet gebruikt worden door hen, die reeds eerder een kwikkuur volgden. De uitwerking zou dan vreeselijk zijn, omdat de ziekte dan plotseling uitbreekt.
Zie ook de recepten nummer 1375 en 1367.

Tanden krijgen

recept:1191 Tanden krijgen

gebruikte simplicia:
Aren,arenpalm, suikerpalm
Madoe honing

Kinderen, die in de periode zijn van het tanden krijgen en daar zichtbaar last van hebben, smere men honig, die gewonnen wordt uit de bloemen van den arenpalm enkele malen daags op het tandvleesch.

recept:1192 Tanden krijgen

gebruikte simplicia:
Goela djawa palmsuiker
Temoe lawak Curcuma xanthorrhiza Roxb.

Rasp temoe lawak knollen, doe daar wat water bij en laat het bezinken. Dit zetmeel, met goela djawa tot pop gekookt, is een uitstekend voedsel voor kinderen in deze periode.

Tanden (Loszittende)

recept:1193 Tanden (Loszittende)

gebruikt simplex:
Tandjong Mimusops elengi L.

Na het gebruik van calomel kan het gebeuren, dat de tanden los gaan staan. Ook na kouvatten kan men dit bemerken. Een goed middel daartegen is spoelen met een aftreksel van tandjong bast. Men neemt dan een stuk ter lengte van een vinger en twee vingers breed, stampt dit goed fijn, zet het met twee splitglazen water op en verkookt het tot op de helft. Als het is afgekoeld, doet men er enkele druppels eau de cologne in en spoelt daarmee. Het moet elken dag opnieuw worden klaar gemaakt. Ook voor het tandvleesch is deze mondspoeling uitstekend.

recept:1194 Tanden (Loszittende)

gebruikt simplex:
Pitjisan Pyrrosia nummularifolia (Sw.) Ching.

Een ander middel is het kauwen van pitjisan. Na gebruik moet men het uitspuwen. Men lette er op, dat de pitjisan niet gehaald wordt van boomen met giftige sappen, want dan kan het pitjisansap ook schadelijk zijn.

Tanden (Onderhoud der)

Geregeld poetsen van de tanden is een eerste vereischte.
De in den handel zijnde tandpoeders zijn vaak te scherp en tasten het glazuur aan, Voor de bereiding van tandpoeder met natuurlijke middelen. zie (Aanhangsel, Aanhangsel) in het Aanhangsel.

recept:1195 Tanden (Onderhoud der)

gebruikt simplex:
Pinang Areca catechu L.

Het kauwen op pinang werkt zuiverend op de tanden en op het tandvleesch.
Jong en oud moeten na elken maaltijd den mond met frisch water goed uitspoelen en des avonds voor het naar bed gaan, zoowel als des morgens de tanden borstelen. Dit is niet een gewone zindelijkheidsmaatregel, maar het is het behoud der tanden.

Tandvleesch

Ter versterking van het tandvleesch kan men de mondspoeling van recept nummer 1193 gebruiken.

recept:1196 Tandvleesch

gebruikt simplex:
Pitjisan Pyrrosia nummularifolia (Sw.) Ching.

Ook het kauwen van pitjisan is goed, Zie recept nummer 1194.

Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

recept:1197 Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

gebruikte simplicia:
Legetan (Reuzen-) Acmelle oleracea (L.) R.K. Jansen
Legetan,legetan wareng Spilanthes acmella Murr.

Kouwen op de bruingele bloemhoofdjes van legetan.

recept:1198 Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

gebruikt simplex:
Tandjong Mimusops elengi L.

Herhaaldelijk spoelen met een aftreksel van tandjongbast.

recept:1199 Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

gebruikt simplex:
Gambir Uncaria gambir Roxb.

Spoelen met een oplossing van gambir of kauwen op een stukje gambir helpt ook uitstekend.

recept:1200 Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

gebruikte simplicia:
Legoendi Vitex trifolia L.
Dempol lelet Glochidion molle Blume

Tegen geinfecteerd tandvleesch spoelt men met een aftreksel van ketoembel.

recept:1201 Tandvleesch (Ziek en ontstoken)

gebruikte simplicia:
Gambir Uncaria gambir Roxb.
Koenir,koenjit Curcuma longa L.

Als het tandvleesch ziek is, spoele men koud met het volgende aftreksel drie of vier maal daags.
Drie stukjes gambir met twee splitglazen water verkookt men tot de helft en doet er een stukje koenir in ter lengte van een halven vinger.

Tering

recept:1202 Tering

gebruikt simplex:
Gendon vet uit grote torrenlarve

Een probaat middel hiertegen is de rupsachtige larve van de klappertor. De Javanen noemen deze en dergelijke larven (,bijvoorbeeld ook de koningin van een witte-mieren kolonie) gendon.
Men vindt deze larven in de bloeitoppen van de klapperstammen. In een heete pan op een zacht vuur smelt men het vet, dat ze overvloedig bevatten, er uit. Men geeft den patiënt dagelijks de hoeveelheid vet van een larve en na een week de dubbele hoeveelheid.
Nog beter resultaat bereikt men, wanneer men de larven even poft, het vet er uitperst, dit met een rauw ei en wat honig klutst en zoo laat innemen. Na een jaar dit middel te hebben toegepast, zijn de tuberculeuse patiënten belangrijk aangesterkt en in gewicht toegenomen.
Het middel lijkt onsmakelijk, doch is absoluut niet vies. Dergelijke larven zijn voor de inlandsche bevolking vaak een lekkernij. Het voedsel, dat deze larve nuttigt is zeer zuiver en bestaat uit het hart van den klapperboom. Men bedenke, dat we heel veel dingen voorgezet krijgen en met smaak nuttigen, die heel wat minder zuiver zijn. Wanneer het dus heilzaam is, moet de tegenzin overwonnen worden en anders diene men het den patiënt onbewust toe.

Tong (beslagen)

recept:1203 Tong (beslagen)

gebruikt simplex:
Legetan,legetan wareng Spilanthes acmella Murr.

Als de tong van jonge kinderen beslagen is, kan men die schoon wasschen met een aftreksel van legetan wareng.

Tong (ontstoken)

recept:1204 Tong (ontstoken)

gebruikte simplicia:
Legetan (Reuzen-) Acmelle oleracea (L.) R.K. Jansen
Legetan,legetan wareng Spilanthes acmella Murr.

Kauwen op de bruingele bloemhoofdjes van legetan helpt.

Transpiratielucht

recept:1205 Transpiratielucht

gebruikt simplex:
Loentas,beloentas Pluchea indica (L.) Less.

De aangetaste lucht kan men verdrijven door het eten van daoen loentas met wat zout in een weinig water gestampt.
Ook kan men enkele jonge takjes zoo opeten, of de bladeren stoomen en met sambal kemiri als gerecht gebruiken.

recept:1206 Transpiratielucht

gebruikt simplex:
Sirih Piper betle L.

Overdag een paar maal aftreksel van sirihbladeren drinken helpt in vele gevallen ook.

recept:1207 Transpiratielucht

gebruikt simplex:
Ketjombrang Etlingera elatior (Jack) R.M. Sm.

Ketjombrangbladeren bij de rijsttafel gegeten met sambal petjel werken bloedzuiverend en doordringt het geheele lichaam enkele dagen lang met hun welriekenden geur. Het eten van deze bladeren nu en dan is dan ook een uitstekend middel, om de onaangename transpiratielucht te overstemmen.

recept:1208 Transpiratielucht

gebruikt simplex:
Resah Amomum dealbatum Roxb.

Een ander middel is het kauwen op de zaden van resahvruchten. Ze zijn welriekend en frisch en geven een aangenamen smaak in den mond, terwijl ze tevens bloedzuiverend zijn.

Transpireeren

recept:1209 Transpireeren

gebruikte simplicia:
Meniran Phyllanthus urinaria L.
Temoe lawak Curcuma xanthorrhiza Roxb.

Wanneer de transpiratie te zout is, moet men zich wasschen met een aftreksel van legoendibladeren en meniran thee met temoe lawak drinken.

Transpireermiddel

Om, indien noodig, transpiratie op te wekken, zijn de volgende uitwendige middelen dienstig.

recept:1210 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Bakoeng poetih Crinum asiaticum L.

Inwrijven met gekneusde bladeren van bakoeng poetih met een weinig zout.

recept:1211 Transpireermiddel

gebruikte simplicia:
Inggoe Ruta graveolens L. var angustifolia Hook.f.
Azijn

Wasschen met daoen inggoe in azijn en water. Dit middel werkt tevens kalmeerend.

recept:1212 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Kates Carica papaya L.

Een snelwerkend middel bij koorts na kouvatten is het inwrijven van het geheele lichaam met fijngestampte papajapitten in azijn.

recept:1213 Transpireermiddel

gebruikte simplicia:
Arak rum
Djae Zingiber officinale Roscoe

Bij gevatte kou het lichaam insmeren met fijngestampte djaewortel, aangelengd met eau de cologne of arak.

recept:1214 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Kentjoer Kaempferia galanga L.

Geraspte kentjoerwortel vermengen met rauwe fijngestampte rijst en daar het lichaam mede insmeren.

recept:1215 Transpireermiddel

gebruikte simplicia:
Kemoekoes Piper cubeba L.f.
Daoen poko Mentha arvensis L.
Djae Zingiber officinale Roscoe
djinten itam Nigella sativa L.

Een handvol pokobladeren, een stukje djae ter lengte van een halven vinger, elf korrels kemoekoes en een theelepel vol djinten itam stampt men fijn, doet het in een doekje en kookt het even op in een theekopje azijn. Met dit warme doekje wrijft men den rug tusschen de schouderbladen en, zoo het geheele lichaam pijn doet tengevolge van gevatte kou, dan wrijft men het geheele lichaam zoo in.

recept:1216 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Kanari Canarium indicum L.

Getah kanari, in warm water opgelost en op de huid gebracht, is ook een goed transpireermiddel.
Inwendige middelen zijn de volgende:

recept:1217 Transpireermiddel

Een groote eetlepel Indische kamille en een half ons sawi lemah met twee koppen water vijf minuten lang koken en met wat citroensap er in zoo heet mogelijk opdrinken.

recept:1218 Transpireermiddel

gebruikte simplicia:
Kemoekoes Piper cubeba L.f.
Goela djawa palmsuiker
Pala Myristica fragrans Houtt.
Sereh Cymbopogon citratus (DC.) Stapf
Tjabe djawa Piper retrofractum Vahl.
Cassia Cinnamomum burmannii (Nees) Blume
Djae Zingiber officinale Roscoe
Djeroek poeroet citroen blad

Een halve vingerlengte djae, een vingerlengte sereh, vier kruidnagels, een kwart nootmuskaat, een halve vingerlengte pijpkaneel, twee stuks tjabe djawa (geen lombok), drie bladeren van djeroek poeroet, vier of vijf kemoekoes en een dubbele plak goela aren worden met een wijnflesch water gedurende tien minuten gekookt en deze kruidendrank, door de Javanen serbat genoemd, wordt gedronken.

recept:1219 Transpireermiddel

gebruikte simplicia:
Aster Chrysanthemum indicum L.
Semboeng Blumea balsamifera (L.) DC.

Een handvol sroeni alas en drie blaadjes semboeng worden met twee kommetjes water opgezet en tot de helft verkookt.
Het aftreksel wordt zoo heet mogelijk gedronken.
Naast deze inwendige middelen is een warm voetbad of een stoombad zeer aan te bevelen.

recept:1220 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Daoen poko Mentha arvensis L.

Zestig groote of negentig kleine pokoblaadjes doet men in een kopje en giet er kokend water op. Men sluite het kopie goed af, zoodat de damp er in blijft en drinke dit aftreksel enkele uren later uit.
Dit middel is vooral toe te passen, wanneer men zich loom en vermoeid voelt, zonder koorts te hebben, of wanneer men pijn in den buik heeft, buikkramp of een opgezet gevoel in den buik.

recept:1221 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Wedahan Dichrocephala integerifolius (L.f.) Kuntze

Een aftreksel van de groengele bloemhoofdjes van sroenen, door de
Javanen kembang pentil genoemd, is zeer dienstig.

recept:1222 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Aster Chrysanthemum indicum L.

Ook een aftreksel van de gewone sroeni of aster is evenals een aftreksel van de bladeren een goed transpireermiddel.

recept:1223 Transpireermiddel

gebruikt simplex:
Sengitan Sambucus javanica Reinw. ex Blume

Een aftreksel van bladeren en bloemen van de Javaansche vlier of sengitan wordt ingenomen als transpireermiddel.

Typhus

recept:1224 Typhus

gebruikt simplex:
Kremi Portulaca quadrifida L.

Om typhuslijders koel te laten liggen, maakt men een bultzak en een hoofdkussen van bagoeweefsel, dat men nog transparanter maakt, door er meerdere draden uit te trekken. Deze bultzak moet gevuld worden met kremiplantes. Deze plantjes zijn geheel reukeloos en zeer koel. Voor den patiënt zijn ze veel aangenamer dan koude compressen. Zoon bultzak en hoofdkussen kunnen vijf dagen achtereen gebruikt worden, zonder dat de vulling behoeft vernieuwd te worden.
Beter is het, een dubbel stel te maken en om den anderen nacht een stel open te maken en den inhoud in den dauw te zetten.

recept:1225 Typhus

gebruikt simplex:
Bidara oepas Merremia mammosa (Lour.) Hall.f.

Tegen typhus wordt veelal widara oepas gebruikt. Men raspt de knollen en drinkt het vocht, dat uit het raspsel kan worden geperst. als de knol oud en weinig vochthoudend, dan kan men bij het raspsel van elken knol eerst een portglas water doen.
Voor volwassenen is een portglas van dit vocht op de nuchtere maag de juiste hoeveelheid. Kinderen geeft men een paitglaasje vol en babies de helft daarvan.

recept:1226 Typhus

gebruikt simplex:
Ketimoen Cucumis sativus L.

Het sap van ketimoen is voor typhuslijders uitstekend. Ze mogen daarvan zooveel drinken als ze willen.

recept:1227 Typhus

gebruikt simplex:
Ketimoen Cucumis sativus L.

Geraspte ketimoen met de pitjes er bij is uitstekend als tapel op buik, onderbuik en lendenen. Dit middel helpt in het algemeen bij hooge koortsen.

recept:1228 Typhus

gebruikt simplex:
Laboe aer,laboe kenti Lagenaria siceraria (Molina) Standl.

Als typhuslijder dorst hebben, mogen ze den geheele dag door het sap van laboe ajer drinken. De vrucht wordt daartoe eerst geraspt en dan door een doekje uitgeperst. Het sap verzuurt spoedig en moet eenige malen per dag versch worden klaar gemaakt.

recept:1229 Typhus

gebruikt simplex:
Laboe aer,laboe kenti Lagenaria siceraria (Molina) Standl.

Ook wasschingen met het sap van laboe ajer zijn uitstekend, evenals een tapel van de geraspte vrucht.

recept:1230 Typhus

gebruikt simplex:
Sambilata Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees.

Zeventien sambilotoblaadjes worden met een paitglaasje water fijngemaakt en het uitgeperste vocht driemaal daags aan volwassen patiënten ingegeven. Kinderen van tien tot vijftien jaar dezelfde hoeveelheid tweemaal daags en kinderen beneden tien jaar eenmaal.

recept:1231 Typhus

gebruikt simplex:
Sambilata Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees.

Ook wasschingen met water, waarin sambilotobladeren gekneusd zijn, kunnen dienen, om de temperatuur naar beneden te krijgen.

recept:1232 Typhus

gebruikt simplex:
Padi Oryza sativa L.

Typhuslijders worden uitsluitend met vloeibaar voedsel gevoed en wel met melk of melk met tadjin.
Een typhuslijder moet zoo weinig mogelijk beweging nemen.
Door onvoorzichtigheid stort de patiënt, die op weg naar beterschap is, maar al te vaak weer in. Ook te spoedig vast voedsel nemen, is zeer gevaarlijk.

recept:1233 Typhus

gebruikt simplex:
Legoendi Vitex trifolia L.

De lange duur van deze ziekte kan vaak worden Verkort door wasschingen en omslagen met legoendibladeren Men kan deze bladeren koud in het water kneuzen, of wel een aftreksel maken, door ze in het water te koken.

recept:1234 Typhus

gebruikt simplex:
Randoe alas Bombax ceiba L.

Om de temperatuur van typhuslijders te doen dalen, kan men ook het wortelsap van randoe alas te drinken geven. Het dient voor zonsopgang te worden gewonnen.

Uitslag

recept:1235 Uitslag

gebruikt simplex:
Lempoejang gadjah,lempoejang kebo Zingiber zerumbet Sm.

Zij, die veel last hebben van zweren en uitslag, moeten lempoejang gadjah rauw gebruiken. Een wortel van een vinger lang wordt geraspt met een portglas water, dan het vocht er uitgeperst en vervolgens laat men het een nacht staan, om het zetmeel, dat stoppend werkt, te laten bezinken. Het heldere vocht wordt uitgedronken

recept:1236 Uitslag

gebruikte simplicia:
Dringo,kalmoes Acorus calamus L.
Kajoe manis tjina zoethout,drop
Boomwas een hars van Canarium commune
Poelasari Alyxia stellata (Forst.) Roem. & Schult.
Bidara laoet,bidara pait Strychnos lucida R.Br.
Sjalot Allium ascalonicum L.
Temoe koentji Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.
Slaolie
Djinten manis Pimpinella anisum L.

Een goede zalf voor uitslag en wonden is de volgende: Empoe koentji van een vinger lang, een uitje, twee stukjes poelasari, elf anijskorrels, een vingerlengte dringo, drie stukjes kajoe legi, twee paplepels geraspte bidara laoet en een theelepel zout. Dit alles wordt goed fijngestampt dooreen gemengd en met een klein kopje slaolie gebraden. Dan worden er twee theelepels boomwas door geroerd en het mengsel door een fijn doekje gezeefd. Wanneer het gezeefde vocht genoegzaam is afgekoeld, is het voor uitwendig gebruik als zalf gereed.

recept:1237 Uitslag

gebruikte simplicia:
Asem Tamarindus indica L.
Koenir,koenjit Curcuma longa L.

Uitslag in den vorm van galzweren geneest men, door de huid in te wrijven met fijngemaakte koenirwortel vermengd met moes van asembladeren

Uitslag in het gelaat

recept:1238 Uitslag in het gelaat

gebruikt simplex:
Bidara laoet,bidara pait Strychnos lucida R.Br.

Zij, die geregeld last hebben van uitslag in het aangezicht, zweren en steenpuisten zullen goed doen, het volgende drankje eenigen tijd lang op de nuchtere maag te drinken.
Schraap het hout van bidara laoet met een glasscherf tot een hoeveelheid die een groote eetlepel vult. Zet dit een nacht te trekken in een splitglas kokend water en drink het vocht, na het door een fijn doekje te hebben gezeefd, des morgens op.

recept:1239 Uitslag in het gelaat

gebruikt simplex:
Bidara laoet,bidara pait Strychnos lucida R.Br.

Een aftreksel van bidara laoet is ook dienstig als uitwendig middel in den vorm van compressen vooral bij uitslag en puisten in het gelaat.

recept:1240 Uitslag in het gelaat

gebruikte simplicia:
Asem Tamarindus indica L.
Koenir,koenjit Curcuma longa L.

Wasschen met een aftreksel van asembladeren en empoe koenir helpt ook uitstekend

Uitslag op het hoofd

recept:1241 Uitslag op het hoofd

gebruikte simplicia:
Asem Tamarindus indica L.
Koenir,koenjit Curcuma longa L.

Een goed middel is het wasschen met een aftreksel van empoe koenir en asembladeren

recept:1242 Uitslag op het hoofd

gebruikt simplex:
Nagasari Mesua ferrea L.

Zoogenaamde kletskop komt veel voor bij klierachtige kinderen.
Ofschoon geen wondjes zichtbaar zijn, draagt de hoofdhuid voortdurend en dit vocht droogt gemakkelijk op tot korsten. Een prachtig middel hiertegen is, de hoofdhuid tweemaal daags in te smeren met nagasari-vet.
Men klopt de zaden stuk en het binnenste van de pitten, dat zoo zacht is, dat het tusschen de vingers smelt, wordt fijngemaakt en zoo gebruikt.
Het vet van vijf of zes zaden is voor eenmaal voldoende.
Ook tegen roos en andere soorten hoofduitslag is dit nagasari-vet uitstekend.

recept:1243 Uitslag op het hoofd

gebruikt simplex:
Sidagoeri Sida rhombifolia L.

Ook wasschen met een aftreksel van sidagoeribladeren helpt tegen hoofduitslag.

recept:1244 Uitslag op het hoofd

gebruikt simplex:
Nagasari Mesua ferrea L.

Hoofduitslag in den vorm van wondjes, die zich voordoen als een reeks kleine puistjes, door de Javanen koreng genoemd, hoofduitslag, die veel gelijkt op ringworm en zich over het geheele hoofd verspreid en ten slotte de uitslag, die kinderen vaak achter de ooren hebben, welke een enkele maal ook bij volwassenen voorkomt en waarbij vrij veel waterachtig vocht wordt afgescheiden, worden alle genezen met nagasarivet, zooals beschreven in recept 1242.

Uitslag In de keel

recept:1245 Uitslag In de keel

gebruikt simplex:
Randoe alas Bombax ceiba L.

Gorgelen met het wortelsap van randoe alas.

Uitslag in den mond

recept:1246 Uitslag in den mond

gebruikte simplicia:
Kajoe manis tjina zoethout,drop
boewah tempajan Scaphium macropodum (Miq.) Beum.

Hiertegen gebruikt men boewah tempajan, welke men inneemt vermengd met zoethout.

recept:1247 Uitslag in den mond

gebruikt simplex:
Randoe alas Bombax ceiba L.

Spoelen met het wortelsap van randoe alas.

Uitslag op de tong

recept:1248 Uitslag op de tong

gebruikt simplex:
Randoe alas Bombax ceiba L.

Spoelen met het wortelsap van randoe alas.

Uitslag (venerische)

recept:1249 Uitslag (venerische)

gebruikt simplex:
Sidagoeri Sida rhombifolia L.

Deze wordt genezen door uitwendig gebruik van bladmoes van sidagoeri.

Urine (Eiwit In de)

recept:1250 Urine (Eiwit In de)

gebruikt simplex:
Semboeng Blumea balsamifera (L.) DC.

Hiertegen gebruikt men semboengthee. Zie verder onder Nierziekte.

Urine (stinkende)

recept:1251 Urine (stinkende)

gebruikt simplex:
Kepel Stelechocarpus burahol (Blume) Hook.f. & Thomson

Een afdoend middel is het eten van kepelvruchten.
Bij babies kan de oorzaak liggen in de voeding met geitenmelk. Men kan dit dan gemakkelijk verhelpen, door de geiten dagelijks wat sirihbladeren, door het voer gemengd, toe te dienen.

Urineeren met bloed

recept:1252 Urineeren met bloed

gebruikt simplex:
Sidawajah Woodfordia floribunda Salisb.

Dit komt vaak voor bij hooge koorts, Men gebruikt daartegen sidawajahzaad, Zie recept nummer 1271

recept:1253 Urineeren met bloed

gebruikt simplex:
Sambang tjolok Aerva sanguinolenta Blume

Een aftreksel van sambang tjolok is ook een goed middel tegen dit verschijnsel.

recept:1254 Urineeren met bloed

gebruikte simplicia:
Meniran Phyllanthus urinaria L.
Temoe lawak Curcuma xanthorrhiza Roxb.
Bloestroe Luffa aegyptiaca Mill.
Dempol lelet Glochidion molle Blume

Vijf of zes bloestroebladeren, een takje ketoembel, acht of negen volledige plantjes meniran met wortel en al en drie schijfjes temoe lawak met twee splitglazen water opzetten, tot de helft verkoken en dit aftreksel overdag in twee keer uitdrinken.

recept:1255 Urineeren met bloed

gebruikte simplicia:
Meniran Phyllanthus urinaria L.
Remoedjoeng,remoekdjoeng,koemis koetjing Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.
Temoe lawak Curcuma xanthorrhiza Roxb.
Trawas Tetranthera brawas Blume

Een pond remoekdjoengbladeren, een half pond in schijfjes gesneden temoe lawak, twee ons meniran plantjes met wortel en al en twee ons trawasbladeren worden gedroogd en fijngehakt.
Dagelijks neemt men twee groote eetlepels vol, zet die hoeveelheid met een aer blanda flesch water op en verkookt het tot de helft. Drink deze hoeveelheid in twee keer uit. Dat moet men bijna een jaar lang volhouden. Na de tiende maand slaat men nu en dan een dag over, dan twee dagen enz.
Tijdens deze kuur mag men geen alcohol gebruiken, geen sterk gekruide spijzen, geen zuur en geen ander vleesch dan kippenvleesch en veel melk drinken.

recept:1256 Urineeren met bloed

gebruikte simplicia:
Tang kwe vervanger voor sukade
Alang-alang Imperata spec.

Wanneer koortspatiënten bloed in de urine hebben, neemt men een flinken lepel vol alang-alangwortel, zet die met een paar stukjes tang kwe in twee splitglazen water op en verkookt het tot de helft. Van dit aftreksel mag de patiënt tot twee glazen per dag drinken. De urine zal weder normaal worden en de temperatuur zal dalen.

recept:1257 Urineeren met bloed

gebruikte simplicia:
Gagan Centella asiatica (L.) Urb.
Tawas aluin

Als tengevolge van venerische ziekte bloed in de urine is, moet men elf blaadjes gagan fijn maken met een stukje aluin, zoo groot als een kininepil. Dit mengsel wordt zoo met wat water ingenomen.

recept:1258 Urineeren met bloed

gebruikt simplex:
Oerang-oerangan Pogonatherum crinitum (Thunb. ex Murr.) Kunth.

Ook een aftreksel van de wortels van oerang-oerangan is dienstig tegen bloedurineeren.

Urineeren (moeilijk)

Middelen ter bevordering van het urineeren

recept:1259 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Lobak,ramenas Raphanus sativus L.
sawi Brassica spec.

Lobak eten of sawi als groente gebruiken.

recept:1260 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Djagoeng Zea mays L.

Jonge djagoeng, als groente eten.

recept:1261 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Meniran Phyllanthus urinaria L.

Een aftreksel van daoen meniran drinken.

recept:1262 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Sjalot Allium ascalonicum L.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.

Uien eten.

recept:1263 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Djoeng rahab Baeckea frutescens L.

Een aftreksel van djoeng rahab, als thee drinken.

recept:1264 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Sengitan Sambucus javanica Reinw. ex Blume

Thee getrokken van de bloemen en bladeren van sengitan.

recept:1265 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Doekoe Lansium domesticum Corr\^ea

Doekoevruchten eten.

recept:1266 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Kalapa Cocos nucifera L.

Veel klapperwater van jonge kelapa idjo drinken.

recept:1267 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Sawi lemah Rorippa heterophylla (Blume) Williams

Een aftreksel van sawi lemah helpt vooral, wanneer kou op de blaas is gevat.

recept:1268 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Sjalot Allium ascalonicum L.
Ui,Bombay-uien Allium cepa L.

Wanneer kinderen blijkbaar niet kunnen urineeren en daarbij gaan braken, stampt men een roode ui met twee speldeknoppen muskus en doet dit als een papje op den navel van het kind.

recept:1269 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Bakoeng poetih Crinum asiaticum L.

Bij volwassenen neemt men een blad van bakoeng poetih, verflenst dat boven het vuur, smeert er wat klapperolie op, kneust het vervolgens met de vingers en legt het uitgespreid op de blaasstreek.

recept:1270 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Tang kwe vervanger voor sukade
Alang-alang Imperata spec.

Voor zware zieken, die moeilijk urineeren, neemt men een lepel fijngehakte alang-alangwortel en kookt die in twee splitgazen water met een paar stukjes tang kwe. Als het vocht tot de helft verkookt is, wordt het gefiltreerd en dit aftreksel den zieke ingegeven.

recept:1271 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Sidawajah Woodfordia floribunda Salisb.

Als koortspatiënten moeilijk kunnen urineeren, kookt men een dessertlepel vol sidawajah met 200 gram water. Als hiervan een kwart verkookt is, is het aftreksel na voldoende afkoeling geschikt, om ingegeven te worden.

recept:1272 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Posor Pseuderanthemum diversifolium (Miq.) Radlk.
Tjengkeh Syzigium arormaticum (L.) Merr. et Perry

Een goed uitwendig middel is een tapel van posorblaadjes.
Ze worden tot moes gestampt en wat kembang lawang er onder gemengd.

recept:1273 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Ketimoen Cucumis sativus L.

Een ander middel, dat zeer geschikt is, om bij kinderen toe te passen, als ze koorts hebben, is een tapel van ketimoenpitten op den onderbuik.

recept:1274 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Koffie Coffea arabica L.

Bij nierkoliek neemt men gekookte ongebrande koffieboonen in, waartoe speciaal de overjarige boonen zeer dienstig zijn.

recept:1275 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Kates Carica papaya L.

Wanneer syphilis de oorzaak is, moet de patiënt een aftreksel van papajabast gebruiken. De bast wordt hiertoe gestampt met een paitglaasje water. Het vocht door een doekje uitgeperst en zoo gedronken.

recept:1276 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikt simplex:
Sambodja Plumeria acuminata Aiton

Voor syphilislijders is ook een aftreksel van sambodjabast dienstig. Een stukje bast van een vinger lang en twee vingers breed wordt met twee splitglazen water opgezet en tot op de helft verkookt.
Wanneer de ontlasting tengevolge van dit drankje dun wordt, moet men er mede stoppen.

recept:1277 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Kajoe anjang zaden van Elaeocarpus grandiflora
Redjasa Elaeocarpus grandiflora Sm.

Is de kwaal een gevolg van blaascatarh of venerische ziekte, dat gebruikt men met succes kajoe anjang of redjasa bladeren.

recept:1278 Middelen ter bevordering van het urineeren

gebruikte simplicia:
Remoedjoeng,remoekdjoeng,koemis koetjing Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.
Djagoeng Zea mays L.

Zijn blaassteenen de oorzaak, dan neemt men een aftreksel van een handvol djagoenghaar en een desertlepel remoekdjoengblaadjes. Men neme daarvan twee of drie kopies daags.
eerste pagina begin pagina volgende pagina begin vorige pagina einde vorige pagina laatste pagina